ZE SMAKIEM. Barbara, Basia, Basieńka

To piękne imię należy do grona najpopularniejszych imion w naszym kraju. Szczególnie znane i szanowane jest na Śląsku. Panie które noszą to imię, są niezależne i szlachetne. Mają silny charakter, cenią sobie swobodę działania i myśli. Barbary bardzo dbają o rodzinę i są lojalne wobec przyjaciół. To królewskie imię noszą bohaterki wielu powieści i sztuk, wybitne aktorki.

Jadwiga Wołynik
j.wolynik@tio.com.pl

Barbórka, czyli święto gwarków, to dzień szczególnie uroczysty, obchodzony w pracy i w gronie najbliższych.
Św. Barbara jest patronką dla ludzi ciężkiej pracy i dobrej śmierci. Czcili ją szczególnie i czczą do dziś górnicy, rybacy, żołnierze, kamieniarze i więźniowie. Na Śląsku nie ma chyba takiej kopalni, gdzie nie byłoby jej wizerunku.
Jest czas na pracę i czas na odpoczynek, dla górnika świętością jest rodzina i dom. Żony górników znane są z umiejętności prowadzenia domu i doskonałej kuchni.
Oto kilka regionalnych przepisów.

PIEROGI Z KRUPNIOKIEM
czyli kaszanką
● 50 dag mąki pszennej,
● 1/2 szklanki
wrzącej wody,
● jajko,
● 1 kg dobrej kaszanki,
● 1/2 kostki masła,
● 40 dag cebuli,
● pieprz i sól do smaku.
Kaszankę obieramy z flaka i podsmażamy na patelni, razem z pokrojoną drobno cebulką. Doprawiamy solą i pieprzem. Z jajka, mąki i wody zagniatamy elastyczne ciasto. Wałkujemy je i wycinamy szklanką krążki. Na środek każdego krążka nakładamy nadzienie, brzegi zwilżamy wodą i sklejamy. Wkładamy do osolonej wrzącej wody. Gotujemy około dwóch minut, od chwili, kiedy woda zawrze. Podajemy gorące, pokraszone skwarkami i cebulką.

KARBINADLE
czyli tradycyjne… mielone
● 30 dag mielonego
mięsa, wieprzowo-
wołowego,
● 1mała kajzerka,
● 1-2 cebul,
● łyżka smalcu
domowego,
● jajko,
● sól, pieprz, maggi
do smaku,
● mąka do panierowania,
tłuszcz do smażenia.

Namoczoną i odciśniętą bułeczkę zagniatamy razem z mięsem, jajkiem, posiekaną cebulką i przyprawami. Z powstałej masy formujemy zgrabne, małe kotleciki. Panierujemy w mące. Smażymy na dobrze rozgrzanym tłuszczu. Po usmażeniu, wstawiamy je jeszcze na kilka minut do gorącego piekarnika, aby „doszły”. Serwujemy je z ziemniakami i surówką z czerwonej kapusty.

PLACEK ZE ŚLIWKAMI
● 90 dag śliwek, mogą być mrożone, (wcześniej rozmrożone).
● 30 dag cukru,
● 4 dag mąki
ziemniaczanej,
● 25 dag dobrego masła,
● cukier waniliowy,
● 5 jajek,
● 2 łyżeczki proszku
do pieczenia,
● 25 dag mąki pszennej,
● 2 łyżki
konfitury morelowej,
● 1łyka cukru pudru do
posypania lub płatki
migdałowe,
● masło i kasza manna
do smarowania formy.

Śliwki kroimy na pół (można też na ćwiartki), wkładamy do rondla i zalewamy czterema łyżkami wrzącej wody. Chwilkę gotujemy mieszając. Masło, cukier i cukier waniliowy ucieramy, dodając stopniowo po jednym jajku. Powstałą masę, łączymy z mąką wymieszaną z proszkiem do pieczenia. Ciasto wykładamy do foremki wysmarowanej masłem i posypanej kaszą. Na warstwę ciasta kładziemy śliwki. Równamy powierzchnię. Pieczemy 50-60 min w temp. 200 stopni (bez termoobiegu). Po wystudzeniu ciasta, na powierzchnię śliwek wykładamy podgrzaną konfiturę. Przed podaniem posypujemy pudrem lub płatkami migdałowymi.
Wszystkim Basieńkom, składamy serdeczne życzenia imieninowe.
Górnikom, tradycyjnie mówimy „Szczęść Boże”.

Z tym imieniem, w naszej kulturze ludowej, znane są przysłowia, wieszczące pogodę na nadchodzącą zimę:

Gdy na św. Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie.
Gdy w św. Barbarę ostre mrozy, to na zimę gotuj wozy; a gdy roztajanie, każ opatrzyć sanie.
Kiedy na św. Barbarę błoto, będzie zima jak złoto.
Kiedy w św. Barbarę mróz, to chłopie sanie na górę włóż.
Na św. Barbarę, jeżeli mróz i pogoda, zima będzie lekka i bez śniegu.
Święto Barbary po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie.
Gdy w św. Barbarę gęś po stawie chodzi, w Boże Narodzenie pływać po nim się godzi.

J.W.

Komentarze