MIŁOŚĆ W ŚWIECIE MRÓWEK – NAUKOWE WALENTYNKI
2018-02-17 12:59:44
Jeden wzlot i całe życie na dnie mrowiska. Smutną egzystencję ma królowa mrówek – samotna w tłumie, skazana na inność i bezruch.
Raz do roku w kolonii grzybiarek (Atta cephalotes) z jaj wylęgają się młode królowe i trutnie. W przeciwieństwie do reszty osobników, są one uskrzydlone i maja inną morfologię. Określa się je mianem alate. Skrzydlata młodzież wspina się na źdźbła traw i wzniesienia, by rozpocząć lot godowy. To on da początek nowej kolonii i zapewni przetrwanie gatunku. Dla młodej królowej taki lot nie jest łatwym zadaniem. Ma ona prawie 3 cm długości (reszta mrówek osiąga maksymalnie: samce – 20-25 mm, piastunki i zbieraczki – 3-16 mm, żołnierze – 18-23 mm) i brak doświadczenia w lataniu. W powietrzu kopuluje z kilkoma samcami (może mieć od 3 do 8 partnerów) i gromadzi plemniki, które muszą starczyć jej na całe długie życie (do 15 lat). Los trutni jest przesądzony – giną po godach, wyczerpane zalotami. Śmiertelność królowych również jest bardzo duża, przeżywa niewiele ponad 50% z nich. Zapłodniona samica ląduje i odgryza sobie skrzydła. Zjada je, bo stanowią cenny zapas białka. Następnie zaczyna poszukiwać odpowiedniego miejsca na założenie kolonii. Wykopuje jamę 20-30 cm pod powierzchnią ziemi. Zanim rozpocznie intensywne składanie jaj, musi jeszcze założyć grzybowy ogród. Wypluwa fragment grzyba, zabrany z macierzystej kolonii. Pielęgnuje go przez kilka dni, po czym składa 3-6 jaj. Pierwsze larwy i królowa nie żywią się owocnikami grzyba z ogrodu. Zjadają ponad 90 % jaj, które składa królowa. W momencie kiedy pojawiają się pierwsze robotnice, przejmują dotychczasowe obowiązki królowej w ogrodzie. Od tego momentu jej jedynym zadaniem staje się składanie jaj. Jak często to robi? Zależy to od wielu czynników, m.in. tempa rozrostu grzyba, który zapewnia pożywienie dla całej kolonii. Przez całe życie królowa złoży ok. 8 mln jaj.
Mrówki grzybiarki (Atta cephalotes) – to niezwykły gatunek kolonijnych owadów, występujących w Ameryce Południowej i Środkowej. Od 50 milionów lat specjalizują się w rolnictwie – uprawiają grzyby, z którymi żyją w symbiozie. Codziennie tną setki liści i przyrządzają z nich specjalną papkę zmieszaną z odchodami. W ten sposób „karmią” grzyby, a same żywią się ich owocnikami. Cała kolonia stanowi jeden wielki superorganizm. Kilka takich kolonii można oglądać w laboratorium biologicznym w Koperniku.
MIŁOSNE CIEKAWOSTKI Z MIKROŚWIATA
Większość pająków kopuluje raz w życiu. Pewnie dlatego flirt jest dla nich tak ważny! Potrafią odtańczyć skomplikowany układ choreograficzny przed swoją wybranką, przynieść miłosny prezent w postaci smakowitej muchy, czy zagrać na sieci niczym wytrawny muzyk.
Podczas trwającej od 40 do 70 godzin kopulacji samice kilku gatunków insektów rodzaju Neotrogla umieszczają organ przypominający penis w ciele samca – w otworze przypominającym pochwę. Penisem pobierają nie tylko znajdujące się w pochwie plemniki, lecz także obecne w tym samym miejscu składniki odżywcze.
Obupłciowe ślimaki nagoskrzelne Chromodoris reticulata mają jednorazowe penisy. Odrzucają je po każdej kopulacji, a już 24 godziny później odrastają im nowe. Ślimacza miłość w ogólne do najłatwiejszych nie należy. Na etapie zalotów osobniki niektórych obupłciowych gatunków ranią się tzw. strzałkami miłosnymi, niejednokrotnie przebijając ciało partnera na wylot.
Niektóre płazińce (np. przywry Diplozoon paradoxum) łączą się w pary na całe życie. I to nierozerwalnie! Gdy znajdą sobie partnera, zrastają się z nim w jedno ciało. Jako organizmy obojnacze muszą też ustalić, kto przyjmie rolę męską, a kto żeńską. Najczęściej oba chcą być samcami.
Okazuje się, że nawet bakterie „mają się ku sobie”. Po zapoznaniu się z potencjalnym partnerem albo decydują się na intymne kontakty, albo oddalają się w przeciwnym kierunku.
Muszki z gatunku Rhamphomyia tarsata odbywają zbiorowe randki w czasie lotu godowego. Samice prezentują silnie owłosione nogi, co jest w cenie wśród samców. Wybranka otrzymuje od partnera tłustego owada na kolację.
Choć samice koników morskich są większe i masywniejsze od samców, jaja inkubowane są w torbie lęgowej partnera . A ponieważ pań jest więcej niż panów, przyszli ojcowie mogą wybierać, czyje jaja przyjąć, a czyje odrzucić.
