LABORATORIUM LATA
2015-07-30 1:55:18
Letnie wyjazdy plenerowe to doskonała okazja, by wcielić się w badacza.
Nie trzeba wiele, by odkryć zadziwiające prawa natury. Wystarczą chęci, ciekawość i kilka łatwo dostępnych akcesoriów. Przedstawiamy przykłady doświadczeń, które zmienią zwykły spacer w niesamowitą naukową przygodę.
Mikroskop ze smartfona
Nawet nie wiecie, że macie mikroskop zawsze przy sobie. Tak – to Wasz smartfon. Korzystajcie z niego zawsze, gdy nadarzy się okazja, by z bliska przyjrzeć się mrówce, ciekawej roślinie, pyłkowi.
Wykonanie:
Odwróćcie smartfon obiektywem w dół. Na obiektywie umieśćcie delikatnie palcem kroplę czystej wody – tak, by utworzyła wypukłą soczewkę. Uruchomcie aparat i na ekranie smartfona obserwujcie upatrzony obiekt. Możecie maksymalnie zbliżyć telefon, uważając, by kropla i obserwowany obiekt się nie zetknęły ze sobą.
Wytłumaczenie:
Kropla wody w połączeniu z obiektywem aparatu tworzy układ soczewek, dający duże powiększenie. Taki układ działa podobnie jak obiektyw mikroskopu i umożliwia obserwowanie rzeczy, których nie zobaczymy gołym okiem.
Świecący kasztanowiec
Kasztanowce to jedne z najpopularniejszych drzew. Czy wiecie, jak specyficzne właściwości ma ich kora? Przekonajcie się sami!
Wykonanie:
Zdrapcie odrobinę kory kasztanowca – najlepiej z gałązki. Tak, by nie uszkodzić drzewa. Zaopatrzcie się we wskaźnik laserowy lub latarkę z UV. W ciemnym pomieszczeniu wlejcie do szklanki wodę i wsypcie korę. Poświećcie na szklankę laserem.
Wytłumaczenie:
Za tworzące się w wodzie niebieskie smugi jest odpowiedzialna substancja zwana eskuliną, która absorbuje światło ultrafioletowe, jednocześnie emitując światło niebieskie. Zjawisko to nazywa się fluorescencją.
Do góry nogami
Plastikowy kubeczek i woda są w wakacje zawsze pod rękę. Jeśli macie w plecaku jakiś zeszyt, możecie wykonać bardzo spektakularne doświadczenie. Do kubka nalejcie wody, przykryjcie całość kartką. Przytrzymując dokładnie papier, przewróćcie szklankę „do góry nogami”. Woda powinna pozostać w szklance, a kartka – przylegać szczelnie do niej. Czasami wykonanie tego doświadczenia wymaga kilku prób. Nie zrażajcie się!
Wytłumaczenie:
Ciśnienie atmosferyczne, działające na kartkę od dołu dociska kartkę do szklanki i woda nie wylewa się.
Jeśli złapaliście eksperymentalnego bakcyla, zapraszamy po więcej. W laboratoriach Kopernika przez całe wakacje można wykonać nieco bardziej skomplikowane eksperymenty.
Działaj na wspak – fizyka
Jesteśmy na bezludnej wyspie, potrzebujemy pomocy, a komórka jest rozładowana. Czy wiecie, jak dostarczyć jej prądu? W rozwiązaniu tego problemu pomoże suszarka do włosów, którą macie w walizce. Ale jak, skoro nigdzie nie ma gniazdka elektrycznego? Wystarczy spojrzeć na suszarkę inaczej niż zwykle, a efekty będą zaskakujące. Sekret tkwi w możliwościach silnika elektrycznego i kilku innych urządzeń. Wiemy, że dioda LED po włączeniu zaczyna świecić, ale co by się stało gdybyśmy poświecili na LED? Głośnik wydaje dźwięk, ale co by było gdyby tak pokrzyczeć na głośnik? Zachęcamy do niestandardowego myślenia i przyjrzenia się niektórym urządzeniom na nowo. Poeksperymentujemy z diodą LED, silnikiem elektrycznym i brzęczykiem.
Świecące organizmy – biologia
Panuje przekonanie, że jeżeli jakiś organizm świeci, to został zmodyfikowany w laboratoriach. Czas obalić mity i przekonać się, że w przyrodzie wiele organizmów świeci zupełnie naturalnie. Poznamy fluorescencję i bioluminescencję, a także świecące rośliny i zwierzęta, które można zobaczyć w Polsce. Samodzielnie sprawdzimy, dlaczego skorupka jajka świeci w ultrafiolecie na czerwono, a kora kasztanowca na niebiesko. Zobaczymy też, jak świecą niektóre glony morskie i bakterie.
Kolorowe włókna – chemia
Jak to jest, że wzory z naszych ubrań się nie spierają, chociaż większość plam znika po praniu? Podczas warsztatów poszukamy odpowiedzi na to pytanie, odkrywając różnorodność włókien oraz sposobów ich barwienia. Dowiemy się nieco o samym przemyśle barwiarskim i poeksperymentujemy z barwnikami. Będziemy mogli samodzielnie ufarbować różne włókna syntetyczne oraz naturalne. Dokładnie tak, jak robią to profesjonaliści.
Elektromoda – robotyka
Znudziły Wam się stare ubrania? Zawsze zapominacie zamknąć torebkę? Sprawdźcie, jak w pomysłowy sposób, można sobie z tym poradzić. Na tych zajęciach dowiemy się, jak wzbogacić zwyczajne przedmioty o elektronikę – spódnica zaświeci się, jak się poruszymy, a otwarta torebka zacznie piszczeć dopóki jej nie zamkniemy. Nauczymy się tworzyć proste schematy elektryczne. Można przynieść własną rzecz – np. pluszaka, któremu podarujemy drugie, lepsze życie. Wykorzystując swoją wyobraźnię i umiejętności krawieckie, zamienimy przedmioty codziennego użytku w elektroniczne gadżety.
Zajęcia w laboratorium biologicznym, chemicznym, fizycznym i pracowni robotycznej odbywają się codziennie od wtorku do niedzieli, trwają 45 minut i można wziąć w nich udział już od 9. roku życia
cnk