Kto ponosi odpowiedzialność za nasze zdrowie?
2017-04-24 5:15:20
Skąd biorą się choroby, jak z nimi walczyć, co je determinuje i kto za to wszystko odpowiada? Często do głowy przychodzą nam takie pytania, gdy zaczynamy chorować. Szukamy przyczyn choroby i odpowiedzialność chętnie zrzucamy na innych. Tymczasem, jak się okazuje sami sobie jesteśmy winni i jak podkreślają specjaliści zaniedbujemy swoje zdrowie, a później jesteśmy zaskoczeni, że chorujemy.
Obecne czasy są bardzo wymagające. Każdego dnia pędzimy, mamy masę obowiązków, nie jemy zdrowo, nie ćwiczymy i to wszystko w kumulacji sprawia, że nasz organizm w pewnym momencie mówi stop. A to stop najczęściej oznacza jedną lub kilka chorób bardzo popularnych przy takim trybie życia, tzw. chorób cywilizacyjnych. Przede wszystkim sami ponosimy największą odpowiedzialność za własne życie i jego jakość, to my sami możemy na tą jakość i długość życia wpływać poprzez odpowiedni styl życia, od którego zależy około 80% naszego stanu zdrowia. Jest niewiele czynników ryzyka chorób niemodyfikowalnych, czyli takich, na które nie mamy wpływu.
Są to uwarunkowania genetyczne, które np. odpowiadają w około 13% za raka piersi, czy w 2% za raka jajnika. Poza tym nie mamy wpływu na to czy jesteśmy kobietą czy mężczyzną, jak również na to w jakim jesteśmy wieku. Inne czynniki ryzyka chorób są modyfikowalne, czyli mamy na nie wpływ – wyjaśnia lek. med. Anna Plucik-Mrożek, internistka, konsultant fitnessu medycznego w Perła Wellness, instruktorka globalnego programu Exercise is Medicine oraz prezes Fundacji Zaskoczeni Wiekiem.
Choć nasza świadomość na temat zdrowia jest coraz większa i ciągle wzrasta, zawsze łatwiej nam przerzucić odpowiedzialność za swój stan zdrowia na lekarzy, dietetyka czy psychologa.
Zawsze staram się tłumaczyć swoim pacjentom, że chory ma wolność wyboru i że efekty leczenia nie będą widoczne jeśli chory nie weźmie odpowiedzialności za swoje zachowanie. To na ogół zmniejsza defensywność i ułatwia wprowadzanie zmian. Badania pokazują, że motywacją, która sprzyja wytrwałości i efektywności działania jest motywacja wewnętrzna, która zgodna jest z wartościami i potrzebami pacjenta. Zatem rozmawiajmy i pokazujmy jakie korzyści i pozytywne zmiany przyniesie choremu zmiana stylu życia – tłumaczy psycholog Marzena Sekuła, doktorantka z Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
W jaki sposób możemy mieć realny wpływ na nasze zdrowie?
Ważna jest aktywność fizyczna na wszystkich etapach naszego życia oraz zdrowe odżywianie się.
W Polsce zaledwie 45% Polaków ruszą się w ogóle, czyli więcej niż 30 min tygodniowo. Statystyki są alarmujące, ponieważ jesteśmy najszybciej starzejącym się społeczeństwem w Europie. Do 2030 roku podwoi się ilość seniorów po 80 roku życia – mówi Małgorzata Perl, trenerka, instruktorka fitnessu medycznego i globalnego programu Exercise is Medicine oraz wiceprezes Fundacji Zaskoczeni WIekiem.
Aktywność fizyczna powinna nam towarzyszyć od dzieciństwa do późnej starości. To dzięki niej udaje się uniknąć wielu problemów zdrowotnych. Okazuje się, że osoby, które nie uprawiają sportu znacznie częściej cierpią na choroby serca, cukrzycę, nadciśnienie, osteoporozę, a nawet na nowotwory. Okazuje się, że właśnie w czasie chorób przewlekłych, głównie tych cywilizacyjnych pacjenci powinni aktywnie ćwiczyć. Niewiele osób w końcu wie, że aktywność fizyczna zmniejsza także ryzyko rozwoju raka jelita grubego o 60%, nawrotu raka piersi o 50%, a także rozwoju choroby Alzheimera o 40%. Dzięki częstym ćwiczeniom możemy również zmniejszyć pojawienie się choroby wieńcowej i nadciśnienia tętniczego o 40%, a udaru mózgu o 27%.
Choroby nowotworowe znajdują się na pierwszym miejscu jako przyczyna zgonów przed 65 rokiem życia i nadal rośnie ich ilość, a przecież dzięki aktywności fizycznej można zmniejszyć ryzyko zachorowania np. na raka piersi o 50%. Po 65 roku życia natomiast do śmierci przyczyniają się najczęściej choroby układu sercowo – naczyniowego. Co ciekawe regularne ćwiczenia zmniejszają ryzyko zawału serca o 30% – zdradza Anna Plucik-Mrożek.
Sami jesteśmy sobie winni, bo najpierw się nie ruszamy i zaczynamy chorować, a potem chorujemy, więc nie ruszamy się by tego stanu nie pogorszyć. I błędne koło się zamyka, a wystarczy odrobina zdrowego ruchu. Na tym właśnie polega fitness medyczny, który łączy pracę lekarza i trenera, by wspomagać właśnie leczenie chorób przewlekłych.
Pacjent w programie fitnessu medycznego jest cały czas pod opieką lekarza i trenera. Lekarz określa początkowe obciążenia podczas ćwiczenia, ocenia czynniki ryzyka, zagrożenia podczas uprawiania sportu, a trener poprzez obserwację pacjenta podczas ćwiczeń widzi, jak szybko może zwiększać obciążenia treningowe, czy w ogóle może je zwiększać, ocenia jak pacjent radzi sobie z ćwiczeniami, czy ma ograniczenia podczas ruchu, czy ma objawy alarmowe np. duszność wysiłkową, czy ból w klatce piersiowej. Trener może zawsze skonsultować się z lekarzem, gdy zauważy jakieś niepokojące objawy. Zarówno lekarz, jak i trener muszą posiadać odpowiednią wiedzę, aby bezpiecznie zająć się pacjentem w klubie fitness – wyjaśnia mechanizm fitnessu medycznego Małgorzata Perl.
Ja nigdy nie byłam osobą fit. Wprost przeciwnie, zawsze się przed tym broniłam. Kiedy zachorowałam na chorobę nowotworową lekarze kompletnie nie informowali mnie co zrobić dalej ze swoim życiem. Dostawałam kartkę jak jeść przez miesiąc przy tej pierwszej diecie pooperacyjnej, a potem człowiek był zdany sam na siebie. Myślę, że każda kobieta ma tak, że ta choroba nowotworowa zamyka pewne rzeczy w naszym umyśle i poczucie kobiecości. Ja starałam się to z siebie wypierać. – opowiada Iza Zamachowska, pacjentka onkologiczna. – Człowiek nabiera bardzo dużo energii wychodząc z zajęć fitnessu, chce się mu po prostu żyć. Nagle okazuje się, że to co kiedyś traktowałam jako nieprzyjemne, czyli być fit, jest niezwykle przyjemne i jeszcze ma drugie źródło doładowania energetycznego.
Pamiętajmy zatem, że to my sami pracujemy latami na późniejsze problemy zdrowotne. Również pamiętajmy, że ryzyko ich wystąpienia możemy zminimalizować zmieniając nasze codzienne nawyki. Wystarczy naprawdę kilka zmian, a efekty będą niesamowite. Zdrowie mamy tylko jedno, więc naprawdę o nie dbajmy.
Napisz do autora:
Katarzyna Bogacka
katarzyna.bogacka@ieleven.pl
503 807 924
Eleven Zett Productions