Już 9 maja czeka nas zjawisko astronomiczne, na które czekaliśmy 13 lat – przejście Merkurego przed tarczą Słońca. Zobaczcie je razem z nami podczas wielkiego wydarzenia obserwacyjnego.

Trzy ciała niebieskie – Słońce, Merkury i Ziemia ustawią się w jednej linii prostej. Dzięki temu z Ziemi będziemy mogli zaobserwować przemieszczanie się najmniejszej planety Układu Słonecznego przed tarczą naszej gwiazdy dziennej.

To niecodzienne zjawisko mogliśmy ostatni raz obserwować w całości z Polski w 2003 roku. Trzy lata później nadarzyła się kolejna okazja, z naszego kraju udało się dostrzec tylko część kosmicznego wydarzenia.

Kolejna szansa na śledzenie wędrówki Merkurego przed Słońcem już 9 maja. Tegoroczny tranzyt Merkurego będzie niewątpliwie najważniejszym zjawiskiem astronomicznym 2016 roku i nie można go przegapić! Specjalnie z tej okazji przygotowujemy imprezę obserwacyjną w Centrum Nauki Kopernik. Do  dyspozycji będą teleskopy wyposażone w specjalistyczne filtry, umożliwiające bezpieczną obserwację zjawisk zachodzących na Słońcu. Cały przebieg zjawiska będziecie mogli śledzić również na wielkim telebimie.

Eksperci opowiedzą o tym, czym i jak obserwować niebo, przyjrzymy się historii badań nad Merkurym i lepiej zrozumiemy, jak przy pomocy zjawisk takich jak tranzyt Merkurego, odkrywa się planety w najdalszych zakamarkach naszej galaktyki.

Jeśli masz własny teleskop – zabierz go ze sobą. Zaproś rodzinę i znajomych. Przyjdźcie w godz. 12.30 – 20.30 do parku przy Centrum Nauki Kopernik. Wspólnie będziemy śledzić najciekawsze zjawisko astronomiczne tego roku.

Zjawisko będzie dobrze widoczne prawie na całej planecie. Nie zobaczą go jedynie mieszkańcy Dalekiego Wschodu i Australii. Obserwacje z Polski można rozpocząć o godz. 13.11, a zakończyć po 20.00, wraz z zachodem Słońca. W tych godzinach czekają nas  najatrakcyjniejsze “widoki”. Na samym początku, tarcza Merkurego zetknie się od zewnątrz z tarczą Słońca. Następnie przez mniej więcej trzy minuty Merkury będzie się co raz bardziej przysłaniać naszą gwiazdę. Ostatecznie na tle Słońca zobaczymy całą tarczę planety. O godz. 13.15 rozpocznie się trwająca kilka godzin wędrówka Merkurego na tle tarczy naszej gwiazdy. Maksimum zjawiska (moment, kiedy Merkury „wgryzie się” najgłębiej w Słońce) nastąpi o 16.25. W Warszawie obserwacje zakończą się wraz z zachodem słońca o 20.12 – kilkadziesiąt minut przed końcem tranzytu.

Następny tranzyt Merkurego widoczny w całości z Polski będzie miał miejsce dopiero w 2032 roku! Wcześniej, w 2019 roku, zobaczymy jedynie jego początek.

Tranzyt Merkurego zdarza się średnio 11 razy w ciągu stu lat. Ze względu na wzajemne ustawienie orbity Merkurego i Ziemi, zjawisko to obserwujemy w okolicach 8 maja (co siedem, 13 lub 33 lata) lub 10 listopada (w odstępach 13 lub 33 lat).

Poznaj Merkurego
O najmniejszej planecie Układu Słonecznego wspominali asyryjscy astronomowie już w XIV wiek p.n.e. Swoją nazwę Merkury otrzymał na cześć patrona handlu. Choć znajduje się najbliżej Słońca, nie jest najgorętszą planetą – prześciga go Wenus. Temperatury na Merkurym osiągają od 427 ° C (od strony bliższej Słońcu), do -173 ° C (druga strona). Te różnice wynikają z faktu, że Merkury nie posiada atmosfery, odpowiedzialnej za regulację temperatury. Powierzchnia planety przypomina ziemski Księżyc. Posiada wiele kraterów powstałych w wyniku kolizji z meteoroidami i kometami. Dzień merkuriański trwa prawie 176 dni ziemskich.

Wiele o Merkurym jeszcze nie wiemy – dotychczas badały go tylko dwie sondy. Pierwsza z nich – Mariner 10 – wykonała mapy 45% powierzchni (1974–1975 r.). Sonda Messenger zbliżała się do planety 3 razy. Podczas pierwszego przelotu  (2008 r.) zobrazowała kolejne 30% powierzchni planety. Kolejne loty (2008 i 2009 r.) zaowocowały nowymi zdjęciami, umożliwiającymi poznanie Merkurego w 98 %. 30 kwietnia 2015 r. sonda zakończyła swoją misję, planowo rozbijając się o powierzchnię planet.

Czym jest tranzyt w astronomii
Tranzyt to przejście jednego ciała niebieskiego przez tarczę drugiego. Widoczny jest wówczas, gdy oba ciała i obserwator znajdą się na jednej linii. Tarcza bliższego obiektu wydaje się wtedy mniejsza od tarczy dalszego.

UWAGA!

Obserwacje każdego zjawiska, w które bezpośrednio zaangażowane jest Słońce, wymagają przestrzegania specjalnych zasad bezpieczeństwa. Nawet krótkotrwałe patrzenie na Słońce może nieodwracalnie uszkodzić nasz wzrok. Dlatego trzeba zadbać o odpowiednie filtry, nie tylko przyciemniające silny blask naszej gwiazdy, ale również chroniące przed promieniowaniem UV i podczerwienią. Taki filtr można dostać w każdym sklepie astronomicznym. W zależności od rozmiaru, może kosztować od kilku do kilkudziesięciu złotych.

Komentarze