KONEKTYWIZM W EDUKACJI

Konektywizm to relatywnie nowy nurt w edukacji, który stara się objąć zarówno sam proces uczenia się, jak i jego implikacje dla  nauczania – systemu szkolnego, organizacji przestrzeni edukacyjnych oraz narzędzi, które stosujemy, aby umożliwić innym nabywanie wiedzy bądź zdolności. Tuż przed początkiem roku szkolnego, przyjrzymy się mu w Koperniku podczas konferencji Pokazać – Przekazać.

Konektywizm to idea, która dopiero się rodzi. Począwszy od 2005 roku (w teorii edukacji to prawie jak wczoraj), kiedy dwaj naukowcy, George Siemens i Stephen Downes, opublikowali przełomowe prace na ten temat, podlega ona stałej ewolucji i rozwojowi. Pojawiają się nowi zwolennicy, ale też i krytycy. Przyszłość edukacji kształtuje się na naszych oczach, musimy więc uważnie obserwować nowe trendy i myśli.

Co jest sednem konektywizmu? To przekonanie, że wiedza nie jest zbiorem faktów, ale relacji pomiędzy faktami. To nie zbiór zdań oznajmujących nam prawdy na temat Wszechświata, ale sieć skojarzeń, która łączy nasze doświadczenia i działania. Wiedza jest rozproszona w sieciach połączeń pomiędzy ludźmi, przedmiotami (np. książki), wirtualnymi miejscami w internecie (jak choćby Wikipedia), czy urządzeniami (tzw. internet rzeczy – internet of things). Nie ma tu miejsca dla jednej szkoły, jednego nauczyciela, jednego podręcznika… Żeby się uczyć, musimy się kontaktować poprzez sieć ludzi, organizacji i urządzeń, przedzierać mozolnie przez sieci znaczeń i sensów. Z takiej perspektywy uczenie jest nie tyle gromadzeniem i zapamiętywaniem, ile podłączaniem się do sieci wiedzy i przechodzeniem od jednego jej węzła do kolejnych – bardziej oddalonych i wymagających większego zaangażowania.
W centrum zainteresowania edukatorów, nauczycieli, czy rodziców pojawia się więc SIEĆ. Sieć jako zjawisko społeczne, a także przedmiot badań i eksperymentów. Okazuje się, że bez zrozumienia podstawowych pojęć dotyczących sieci przestajemy być w stanie się komunikować w nowoczesnym społeczeństwie. Tracimy zdolność podejmowania pracy w zaawansowanych gałęziach gospodarki, a przede wszystkim – coraz trudniej nam się uczyć rzeczy nowych, a te będą nam przydatne w przyszłości.
Konektywizm stanowi kolejny etap na drodze do poznania efektywnego i skutecznego środowiska uczenia się. W miarę zmian, jakie zaszły w szkole i w edukacji na przełomie stuleci, odchodziliśmy w naszym myśleniu o uczeniu się i nauczaniu od prymatu instrukcji. Zamiast ryby nauczyliśmy się dawać wędkę, zgodnie z zawołaniem Marii Montessori – „pomóż mi to zrobić samodzielnie”. U schyłku drugiej dekady nowego stulecia wiemy już, że wędka nie wystarcza. Uczymy się już nie sami, lecz we wspólnocie, nie w konkretnym miejscu i czasie, lecz zawsze i wszędzie – gdziekolwiek mamy dostęp do… sieci. Możemy się łączyć z sieciami znajomych, sieciami edukatorów, sieciami wiedzy – a wszystko to na zawołanie, dzięki nowoczesnej technologii. Konektywizm próbuje odkryć prawidłowości, które obowiązują w tym nowym dla nas świecie.

Czy to krok we właściwym kierunku? Czy konektywizm rzeczywiście jest teorią edukacji dla nowego świata cyfrowej rewolucji? Tego jeszcze nie wiemy. Ale dostrzegamy, że to ważna i mądra próba. Wobec tego musimy wiedzieć więcej i trzymać rękę na pulsie. Konferencja Pokazać – Przekazać oferuje możliwość włączenia się w żywą i aktywną sieć ludzi, którym zależy na edukacji. Chcemy lepiej przygotowywać się na przyszłość, która puka do naszych drzwi. Czas dawania wędki powoli odchodzi w niepamięć. W niedalekiej przyszłości będziemy musieli zaoferować naszym uczniom coś więcej – sieci, w których zmieszczą się nowe wielkie idee. Te sieci trzeba zbudować już dziś.

Komentarze